Większość gleb w Polsce ma nieuregulowany odczyn gleby, czyli jest on daleki od optymalnego dla wielu gatunków uprawianych roślin. Zwykle jest on zbyt niski, co pływa negatywnie na wzrost i rozwój uprawy, a tym samym na możliwość pełnego wykorzystania genetycznego potencjału plonowania. W celu regulacji odczynu gleby niezbędna jest aplikacja nawozów wapniowych, które mogą mieć różne właściwości chemiczne oraz występować w dwóch różnych formach pylistej i granulowanej.
Rodzaje nawozów wapniowych
Zawartość wapna w nawozie zgodnie z obowiązującymi przepisami zawsze powinna być podana w przeliczeniu na tlenek wapnia (CaO). Ujednolicenie sposobu informowania o zawartości Ca w nawozie jest bardzo ważne, ponieważ może ono występować w dwóch formach tlenkowej i węglanowej. Pozwala to na łatwe porównanie poszczególnych nawozów między sobą oraz obliczenie dawki niezbędnej do uzyskania bezpiecznej dla gleby i oczekiwanej zmiany jej pH po jego aplikacji.
Wapno tlenkowe
Nawóz jest efektem procesu wyprażania kamienia wapiennego, w efekcie czego uzyskuje się produkt o bardzo dużej reaktywności. Oznacza to, że bardzo szybko wchodzi w reakcje w glebie i zmienia gwałtownie jej odczyn. Z tego względu jego aplikacja wykonywana na glebach ciężkich i średnich oraz zasobnych w materię organiczną. Wapń w nawozie występuje w formie tlenkowej CaO.
Wapno węglanowe
Surowcem do produkcji są skały wapienne takie jak kreda i wapnień, są one mielone, a następnie odpowiednio przerabiane w celu uzyskania odpowiedniej formy handlowej (np. granulowane). Wapń w nawozie jest w formie węglanu wapnia (CaCO3), ale jego ilość jest podawana w przeliczeniu na CaO. Ten rodzaj nawozu może być stosowany na wszystkich typach gleb od lekkich do ciężkich.
Wapno granulowane
Wapno występuje w formie pylistej i granulowanej. Coraz większą popularność zyskuje to drugie. Więcej o powodach, dla których warto wybrać wapno granulowane można przeczytać tu: https://osadkowski.pl/portal/agrotechnika/wapnowanie-gleby-wiosna-dlaczego-warto-wybrac-wapno-granulowane/. Dostępne w ofercie wapno granulowane jest w formie węglanowej, co pozwala na jego uniwersalne zastosowanie w zespole uprawek pożniwnych, w uprawach wieloletnich, na trwałych użytkach zielonych, w uprawach pod osłonami oraz podczas sezonu wegetacyjnego uprawy. Oferta wapna granulowanego nie ogranicza się do tylko do nawozów zawierających w swoim składzie wapń w formie węglanowej, ale również wzbogacony o magnez. Przykładem takiego produktu jest Nordkalk AtriGran Alfa, który w swoim składzie zawiera 10% magnezu w formie MgO.
Jakie są korzyści z aplikacji wapna granulowanego
Aplikacja wapna granulowanego jest coraz częściej wybieraną alternatywą dla stosowania formy sypkiej, ponieważ niesie za sobą wiele korzyść:
- możliwość ustabilizowania wielkości granul na jej trwałość i możliwość rzutu na określoną szerokość roboczą rozsiewacza
- mniejsza podatność na znoszenie przez wiatr- pozwala to na uzyskanie zaplanowanego i równomiernego porycia nawozem traktowanej powierzchni
- brak zanieczyszczenia uprawy pyłem
- możliwość wykorzystania posiadanego w gospodarstwie sprzętu — brak konieczności posiadania dedykowanych rozsiewaczy albo specjalnych adapterów
Wapnowanie jest konieczne
Większość gleb w Polsce ma odczyn kwaśny lub lekko kwaśny — wówczas gleba nie zapewnia odpowiedniego środowiska do rozwoju korzystnych mikroorganizmów glebowych oraz zmniejszeniu ulega dostępność składników pokarmowych dostępnych dla roślin. W ich miejsce mogą pojawiać się w roztworze glebowym toksyczne dla roślin uprawnych kationy metali ciężkich np. glinu (Al).
W związku z powyższym uregulowanie odczynu gleby — zbliżenie go do poziomu pH 6,0-6,5 powinno być jednym z najważniejszych zabiegów agrotechnicznych, który może pomóc w zwiększeniu poziomu plonowania, bez konieczności zwiększania intensywności agrotechniki.
Rozpoczęcie zabiegu wapnowania powinna być poprzedzone badaniami odczynu gleby. Otrzymane wyniki pozwolą na wskazanie dawki wapnia w przeliczeniu na CaO, która należy wprowadzić do gleby w celu uzyskania optymalnego odczynu gleby. Przejście z obecnego, na docelowy odczyn gleby, w przypadku "dużego przeskoku", powinien być rozłożony na okres kilku lat.
Trzeba uważać na przewapnowanie
Przewapnowanie raczej związane jest z aplikacją nawozów w formie tlenkowej i pylistej na glebach lekkich. Wiąże się ono z aplikacją dużej dawki CaO, która oprócz podniesienia odczynu gleby oddziałuje negatywnie na właściwości chemiczne, biologiczne i fizyczne gleby. W efekcie czego może dojść do "spalenie materii organicznej", nadmiernego przesuszenia gleby oraz zmniejszenia ilości form przyswajalnych mikro i makroelementów w roztworze glebowym.
Ryzyko przewapnowania ogranicza do minimum aplikacja wapna granulowanego węglanowego, które może być stosowane na wszystkich typach gleb. A dzięki zastosowaniu trwałej granuli możliwe jest ustalenie i utrzymanie odpowiedniej dawki na całej szerokości pracy rozsiewacza.
