373. rocznica praw miejskich Wejherowa

13 stycznia 2023 roku mijają 373 lata od nadania praw miejskich dla Wejherowa. Wojewoda malborski Jakub Wejher otrzymał od króla Jana Kazimierza przywilej, na mocy którego utworzona przez niego osada Wejherowska Wola została podniesiona do godności miasta o nazwie Wejheropolis, czyli Wejherowo.

Powstanie osady a później miasta wiąże się z wyprawą króla Władysława IV pod Smoleńsk. Wtedy to walczący u boku króla Jakub Wejher, przysypany gruzami po wybuchu miny - w obawie o swoje życie, złożył przysięgę Bogu, iż jeśli wyjdzie z tej opresji cało, to zbuduje na swych włościach kościół oraz założy tam klasztor.

Prywatne miasto

Nowo utworzone miasto znajdowało się w prywatnych rękach i zostało ulokowane na prawie chełmińskim jako ostatnie tego typu na Pomorzu, zapewniając w ten sposób większe prawa dziedziczenia, a zarazem mniejsze obciążenia wojskowe. Przywilej ten określał między innymi uprawnienia samorządu miejskiego oraz sposób wyboru władz Wejherowa.

Obywatelem miasta mógł zostać każdy mężczyzna, chrześcijanin bez względu na narodowość, który z okazji otrzymania tej godności zapłaci 10 złotych polskich. Wszystkim mieszkańcom zapewniono zwolnienie na 30 lat z wszelkich opłat, ciężarów i kontrybucji na rzecz skarbu państwa. Przywilej królewski przyznawał też prawo odbywania w mieście czterech jarmarków dorocznych oraz dwóch jarmarków tygodniowo. Ponadto miasto uzyskało prawo zakładania różnych cechów (prócz piwowarskiego), bractw, stowarzyszeń oraz zgodę na używanie przez władze miasta czerwonego wosku do wyciskania pieczęci. Król ustalił również, że w herbie miasta będzie „biały krzyż rycerzy maltańskich na niebieskim polu, otoczony zielonym wieńcem wawrzynowym, a w środku krzyża będzie czerwona róża”.

Wejher fundatorem Kalwarii

Warto pamiętać, że Jakub Wejher po ufundowaniu Kościoła Trójcy Przenajświętszej oraz klasztoru ojców franciszkanów, czym wypełnił swoje ślubowanie, wpadł również na pomysł stworzenia Kalwarii Wejherowskiej. W jej skład wchodziło wówczas 19 kapliczek. Kilka z nich ufundował osobiście, a resztę dworzanie oraz ród z jakiego pochodził założyciel. Aby zapewnić rozwój miasta założył już w 1651 roku szkołę klasztorną o wysokim stopniu nauczania, zaliczaną do katolickich szkół wyższych, której pierwszym rektorem został o. Grzegorz Gdański.

380. rocznica założenia miasta

Przypomnijmy, że osada Wejherowska Wola, na bazie której powstało Wejherowo, została powołana do istnienia przez Jakuba Wejhera dekretem z dniem 28 maja 1643 roku. Zatem w tym roku, już za kilka miesięcy Wejherowo będzie obchodzić 380. rocznicę swojego istnienia. Trzeba też zauważyć, że osada prawa miejskie otrzymała w niespełna 7 lat od jej utworzenia, co nawet w obecnych czasach wydaje się nie do pomyślenia. Jednak należy pamiętać, że decyzją Jakuba Wejhera osada tworzona na wolnym polu, budowana o projekt Mateusza Judyckiego, już od samego początku miała charakter zabudowy miejskiej z uwzględnieniem rynku, przyległych ulic, a także ratusza i kościołów. Obrazuje to ilustracja Wejheropolis z 1660 roku.